تنوع ژنتیکی و فنوتیپی جمعیت‌های راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) در ارتفاعات مختلف جنگلهای گیلان، ماسال

Abstract

DOR:<br /> 98.1000/1735-0891.1398.27.279.54.2.1578.1604<br /> تنوع ژنتیکی بین جمعیت­ ها مهمترین فاکتور برای تکامل و سازگاری گونه‌های گیاهی است. در این مطالعه، تنوع ژنتیکی در جمعیت‌های راش شرقی در برخی از ویژگی­های برگ در سه ارتفاع رویشگاه در جنگل‌های ماسال در استان گیلان بررسی شد. برای این منظور سه ارتفاع 700، 1200 و 1700 متر از سطح دریا انتخاب گردید. در هر ارتفاع تعداد 20 پایه درخت از هر جمعیت به‌طور تصادفی انتخاب شدند. سپس از هر درخت تعدادی برگ از بخش‌های جنوبی و شمالی تاج درختان سالم و بالغ جمع­ آوری گردید. در این پژوهش صفاتی مانند شاخص برگ، شاخص دمبرگ، سطح برگ، سطح ویژه برگ، وزن ویژه برگ، محتوای آب نسبی برگ و وزن خشک برگ اندازه‌گیری شد. داده­های به­دست‌آمده با استفاده از روش آشیانه­ای مورد تجزیه‌ وتحلیل قرار گرفت. تجزیه واریانس بین رویشگاه ها تفاوت معنی‌داری را برای بیشتر صفات بین جمعیت اول (700 متر) با جمعیت دوم و سوم نشان داد. در مقایسه میانگین جمعیت ها (طبقات ارتفاعی)، مقادیر میانگین سطح برگ، سطح ویژه برگ و محتوای آب نسبی در ارتفاع میانی بیشتر از دو ارتفاع دیگر بود. بیشترین میزان وراثت­پذیری برای صفات سطح برگ، سطح ویژه­ برگ، وزن خشک، شاخص دمبرگ و وزن ویژه­ خشک در جمعیت‌های ارتفاع میانی مشاهد شد. همچنین بیشترین میزان وراثت‌پذیری برای صفات شاخص برگ و محتوای آب نسبی در جمعیت‌های ارتفاع مرتفع مشاهده شد. نتایج نشان داد که میزان همبستگی بین صفات در جمعیت‌های ارتفاع میانی (1200 متر) بیشتر و معنی دارتر از جمعیت‌های اول (700 متر) و سوم (1700 متر) بود.