مطالعه کشت بافت و اندام‎زایی بارانک ایرانی (Sorbus persica Hedl.)

Abstract

DOR: 98.1000/1735-0891.1397.2.233.52.26.1605.32 <br /> بارانک ایرانی (Sorbus persica Hedl.) در فهرست گیاهان در آستانه‌ انقراض بوده و از نظر حفاظت خاک، تلطیف آب و هوا، خواص دارویی، اهمیت رویشگاهی، مأمن حیات وحش و مقاومت بالا در برابر سرما از ارزش زیادی برخوردار است. این پژوهش با هدف دستیابی به ‎روش مناسب ریزازدیادی گونه بارانک ایرانی اجرا شد. قطعه‏های گره‏ای از نهال‏های بذری بارانک ایرانی تهیه شده و در ظروف شیشه‌ای حاوی محیط کشت WPM با 27 ترکیب هورمونی BAP، TDZ و IBA کاشته شدند. سپس شاخساره‏های حاصل، برای القاء ریشه‌زایی در محیط کشت حاوی سطوح مختلف IBA یا NAA واکشت و در نهایت به محیط خارج از شیشه‌ منتقل شدند. درصد باززایی کلیه تیمارها 100-98 درصد بود. بیشترین تعداد شاخساره (13 عدد) در تیمار (μM4/4) BAP + (μM1/0) IBA + (μM23/0) TDZ، بیشترین طول شاخساره (cm 5/2) در اثر متقابل هورمون‌های (μM4/4) BAP + (μM0/0) IBA + (μM0/0) TDZ و بیشترین تعداد گره (8 عدد) در تیمار هورمونی (μM2/2 و μM4/4)BAP +(μM0/0 و μM1/0) IBA+(μM23/0) TDZ حاصل شد. اختلاف معنی‌داری بین غلظت IBA در تیمارهای مختلف از نظر درصد ریشه‌زایی ملاحظه شد و حداکثر ریشه‌زایی (7/14%) در تیمار 5 میکرومولار حاصل شد. نهال‌های ریشه‌دار شده در شرایط درون شیشه‏ای، با موفقیت در شرایط گلخانه مستقر شدند. در غیاب هورمون BAP تعداد شاخساره‏های تولید شده به‏طور معنی‏داری کاهش یافت. پانزده درصد از گیاهانی که به‌محیط ریشه‏زایی منتقل شدند، یک تا سه ریشه در هر ریزنمونه تولید کردند.