گزینش اکوتیپ‌های برتر اسپرس بر اساس صفات کمّی و کیفی

Abstract

اسپرس (<em>Onobrychis viciifolia</em> Scop.)، از جمله بقولات علوفه‌ای چند ساله است که برای تولید علوفه در اراضی دیم و آبی و همچنین به صورت چرای مستقیم مورد توجه می‌باشد. این لگوم علوفه‌ای سازگاری وسیعی به شرایط اقلیمی دارد و برای تولید علوفه مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‎منظور ارزیابی و گزینش اکوتیپ‌های برتر و تولید رقم سنتتیک، 25 اکوتیپ اسپرس جمع‌آوری شده از منطقه آذربایجان از نظر صفات کمّی و کیفی از سال 1390 تا 1393 در ایستگاه تحقیقاتی تیکمه‌داش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی ارزیابی شدند. بین اکوتیپ‌های اسپرس مورد بررسی از نظر ارتفاع بوته، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، عملکرد علوفه تر و عملکرد علوفه خشک اختلاف معنی‌دار وجود داشت، ولی برای تعداد روز تا 10 درصد گلدهی اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. از نظر صفات کیفی علوفه، میزان پروتئین، فیبر و قابلیت هضم ماده خشک نیز اختلاف معنی‌داری بین اکوتیپ‌ها مشاهده شد. با ضرب درصد پروتئین در میزان عملکرد علوفه تر و خشک، میزان عملکرد پروتئین به‌‌صورت تر و خشک به‎عنوان یک شاخص محاسبه شد و اعداد حاصل تجزیه واریانس شدند. میزان عملکرد پروتئین به‌صورت خشک به‎عنوان یک معیار برای گزینش اکوتیپ‌ها استفاده شد. با در نظر گرفتن برتری و موقعیت اکوتیپ‌ها از نظر صفات کمّی و کیفی به‌ویژه شاخص‌های عملکرد پروتئین به‌صورت تر و خشک، چهار اکوتیپ‌ برتر برای تولید بذر سنتتیک یک گزینش شدند.