شناسایی، بررسی فنولوژیکی و ارزیابی عملکرد علوفه برخی از گونه‌های یونجه یک‌ساله در استان فارس

Abstract

به ‌منظور تعیین رویشگاه یونجه‌های یک‌ساله، در اوایل فصل رویش سالهای 1379 - 1378 مسافرتهایی به تمام نقاط استان فارس انجام گرفت. که در نتیجه 60 رویشگاه طبیعی یونجه مشخص شد. جهت شناسایی گونه‌ها، در اواسط فصل رویش با مراجعه به کلیه رویشگاهها، نمونه گیاهی جمع‌آوری و به هرباریوم منتقل گردید. در این پژوهش 9 گونه یونجهیک‌ساله و 2 گونه یونجه چند‌سالهاز استان فارس جمع‌آوری و شناسایی شد. در طول فصل رویش با مراجعه به رویشگاهها، مطالعه چرخه ‌زندگی شامل زمانهای سبز شدن، گلدهی و تولید بذر گونه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعات نشان داد که گونه‌های <em>M. radiata</em>،<em>M. orbicularis </em><em>،</em><em><br /> </em><em> M. polymorpha </em>و <em>M. laciniata </em><em> </em>در اواسط اسفند در طبیعت ظاهر شده و در اوایل اردیبهشت ماه چرخه ‌زندگی آنها به پایان می‌رسد همچنین گونه <em>M. scutellata</em>در اواسط فروردین در طبیعت ظاهر شده و در اواسط اردیبهشت چرخه زندگی آن به پایان می‌رسد. به منظور تعیین و مقایسه عملکرد گونه‌ها، اقدام به کاشت بذر 5 گونه یونجه یک‌ساله گردید که در مشاهدات صحرایی از عملکرد بیشتری برخوردار بودند. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. مقایسه عملکرد گونه‌های یونجه یک‌ساله در انتهای مرحله رویشی و اواسط گلدهی نشان داد که تفاوت بسیار معنی‌داری بین وزن تر و خشک علوفه گونه‌های مورد مطالعه وجود دارد، به طوری که عملکرد علوفه تر در سه گونه<em>M. orbicularis </em>، <em> M. polymorpha</em>و <em>M. scutelata</em> در انتها‌ی مرحله رویشی به ترتیب از 30، 7 و 4 گرم در هر بوته به 58، 52 و32 گرم در اواسط مرحله گلدهی رسیده است که به ترتیب نشان‌دهندة 49، 87 و 5/87 درصد افزایش در عملکرد علوفه می‌باشد.