بررسی سیتوژنتیک جمعیت‌های گونه Plantago major در شمال‌غرب ایران

Abstract

جنس بارهنگ (<em>Plantago</em>) از خانوادهPlantaginaceae در ایران دارای 22 گونه علفی یکساله و چند ساله می‌باشد. گونه .<em>Plantago major</em>L از گیاهان رطوبت‌پسند و رایج در مانداب‌ها می‌باشد. سیتوژنتیک هفت جمعیت مختلف از گونه مذکور بررسی شد. بذر نمونه‌ها از رویشگاه‌های ماندابی شمال‌غرب ایران جمع‌آوری شدند. بذرها را در پتری‌دیش در آزمایشگاه کشت داده و ریشه‌دار شدند. مریستم نوک ریشه با استفاده از هماتوکسیلین رنگ‌آمیزی شد. تعداد کروموزوم در پنج جمعیت مورد بررسی 12 n=2 و در دو جمعیت 24 n=2 بودند. عدد پایه در این گونه 6x= بود. کاریوتیپ جمعیت­های مورد مطالعه دو نوع کروموزوم متاسانتریک و ساب‌متاسانتریک داشتند. اندازه کروموزوم‌ها از 25/1 تا 87/2 میکرون متغیر بود. ایدیوگرام هر جمعیت تهیه و ویژگی‌های کروموزومی شامل تعداد کروموزوم، طول بازوهای کوچک و بزرگ و شاخص نسبت بازوها بررسی شد. بر اساس دسته‌بندی استبینز، کاریوتیپ این گونه با قرار گرفتن شش جمعیت در کلاسA 1 و یک جمعیت در کلاس A2، متقارن بود.