تجزیه و تحلیل روابط صفات مورفولوژیک در ژنوتیپ‌های Festuca arundinacea تحت تیمار تنش و عدم تنش خشکی

Abstract

چکیده <br />در این مطالعه با استفاده از تجزیه رگرسیون، تجزیه مسیر و تجزیه به عامل­ها روابط بین صفات مورفولوژیک در 75 ژنوتیپ فسکیوی بلند تحت تیمار تنش و عدم تنش خشکی طی سال­های 1390 و 1391مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات نشان داد که تنش خشکی بر تمام صفات مورد بررسی در این آزمایش بجز روز تا خوشه­دهی و ارتفاع گیاه، تأثیر معنی­داری داشت. بین ژنوتیپ­ها از نظر همه صفات مورد بررسی اختلاف بسیار معنی‌داری مشاهده گردید که نشان­ از تنوع بالا در ژرم­پلاسم مورد مطالعه داشت. بین عملکرد علوفه خشک چین اول و دوم با بیشتر صفات در هر دو شرایط شاهد و تنش خشکی همبستگی معنی­داری مشاهده گردید. نتایج حاصل از رگرسیون مرحله­ای نشان داد که در حالت شاهد سه صفت قطر یقه بعد از برداشت اول، تعداد خوشه بارور و روز تا گرده­افشانی و در حالت تنش خشکی سه صفت تعداد خوشه بارور، قطر یقه و ارتفاع گیاه مهمترین اجزای عملکرد علوفه بودند. تجزیه مسیر توانست اثرات مستقیم و غیرمستقیم صفات بر عملکرد علوفه را مشخص نماید. قطر یقه و تعداد خوشه بارور بیشترین تأثیر مستقیم را بر عملکرد علوفه داشتند. نتایج تجزیه به عامل­ها نشان داد که 4 عامل پنهانی در حالت شاهد و تنش خشکی بر عملکرد تأثیر دارند که به‌ترتیب 80 و 77 درصد از تغییرات را توجیه نمودند. در عامل اول صفات تعداد خوشه بارور، عملکرد علوفه­تر، عملکرد علوفه خشک و قطر یقه دارای بار عاملی بالاتری بودند. در عامل دوم صفات روز تا خوشه­دهی و روز تا گرده­افشانی بار عاملی بیشتری داشتند.