پاسخ‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک برگ درختان در توده‌های دچار زوال بلوط ایرانی

Abstract

به‌منظور بررسی چگونگی پاسخ‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک برگ درختان بلوط ایرانی، یکی از توده‌های جنگلی دچار خشکیدگی در منطقه مله­سیاه در نیمه شمالی استان ایلام انتخاب شد. درختان بلوط بر اساس شدت خشکیدگی تاجی به چهار گروه با تعداد 6 تکرار تقسیم شدند. نمونه­گیری از برگ درختان طی دو سال متوالی در فصول بهار و تابستان در جهت جنوبی تاج آن‌ها به‌طور تصادفی انجام و برای اندازه­گیری سطح برگ، وزن تر و خشک برگ، SLA، LMA، رطوبت وزنی و RWC به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل فصل نمونه‎برداری و شدت خشکیدگی تاجی بر روی مقادیر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک معنی­دار نبود، اما تمامی صفات مزبور با تغییرات کاهشی یا افزایشی معنی­دار همراه بودند. نتایج نشان داد که وزن خشک برگ درختان سرخشکیده در بهار 93 بیشتر از درختان سالم بود. میانگین سطح برگ درختان سرخشکیده در بهار 92 و در بهار و تابستان 93 کمتر از درختان سالم بود. میانگین میزان آب برگ درختان سرخشکیده در بهار و تابستان 92 کمتر از درختان سالم بود. میانگین رطوبت وزنی برگ درختان سرخشکیده در بهار و تابستان 92 و بهار 93کمتر از درختان سالم بود. میزان RWC برگ درختان سرخشکیده در فصول بهار و تابستان 92 و بهار 93 کمتر از درختان سالم بود. نتیجه­گیری شد که خشکسالی تأثیر شدیدتری بر وضعیت مورفولوژیک و فیزیولوژیک برگ درختان سرخشکیده بلوط ایرانی داشته و پاسخ­های برخی صفات در درختان سرخشکیده در جهت تحمل یا مقاومت به شرایط خشکی و انجام فعالیت­های حیاتی در حد ممکن است.