مطالعه تنوع ژنتیکی توده های بومی زیره پارسی(Bunium persicum Boiss) ایران با استفاده از نشانگرهای RAPD

Abstract

زیره پارسی(<em>Bunium persicum</em>) از جمله گیاهان دارویی با ارزش اقتصادی و صادراتی بالا می باشد و اولین قدم برای کارهای به نژادی، اطلاع از تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوندی بین آنهاست. تاکنون گزارشی مبنی بر استفاده از نشانگرهای مولکولی روی این گیاه، منتشر نشده است. به منظور ارزیابی تنوع مولکولی بین 15 توده بومی زیره پارسی ایران و به جهت خطای حداقل، DNA ژنومی بصورت بالک (40 گیاهچه از هر توده) با استفاده از روشCTAB با اندکی تغییر و افزایش مراحل شستشوی DNA، استخراج گردید. کمیت و کیفیت نمونه‌های DNA با الکتروفورز و اسپکتروفتومتر بررسی و سپس با 21 آغازگرRAPD تکثیر صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم­افزار‌های POPGENE وNTSYS انجام و دندروگرام برپایه UPGMA ترسیم شد. با انجام واکنش PCR، تعداد 108 قطعه DNA تکثیرشده قابل ارزیابی در نمونه‌ها به دست آمد که 45 باند، معادل41% باندها چندشکل بود. بر اساس داده‌های مولکولی، دامنه شباهت بین نمونه‌ها از 66/0 تا 93/0 متغیر بود. نتایج تجزیه داده­های مولکولی با نتایج مورفولوژی و فواصل جغرافیایی آنها نیز منطبق بود، به طوری که در شباهت ژنتیکی 85%، نمونه‌های هر استان در شاخه‌های مشترکی قرار گرفتند. به طور کلی، بررسی تنوع در ژنوتیپهای زیره با استفاده از نشانگر RAPD نشان داد که این مارکر در شناسایی نواحی چند‌شکلی و تخمین فاصله ژنتیکی و مدیریت ژرم پلاسم این گونه می تواند مفید باشد.