تعیین شاخصهای انتخاب در جمعیتهایی از اسپرس (Onobrichis sativa)

Abstract

این بررسی به هدف تعیین میزان و نوع رابطه ژنتیکی و یا غیر ژنتیکی بین صفات، تعیین شاخصهای انتخاب جهت گزینش توده های مختلف گیاهی از گونه اسپرس (Onobrichis sativa) با استفاده از بهترین ترکیب صفات و کاربرد این اطلاعات در انتخاب غیر مستقیم گیاهان بر مبنای سایر صفات صورت گرفته است. در این بررسی از ده نمونه اسپرس استفاده شد که به طور تصادفی از میان نمونه های موجود در بانک ژن گیاهان مرتعی و جنگلی انتخاب شده بودند. نمونه ها در چارچوب یک طرح مزرعه ای بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. تعداد ده صفت کمی از هفت تک بوته در هر واحد آزمایشی انتخاب و یادداشت شد. ابتدا با استفاده از امید ریاضی جدول تجزیه واریانس، مقادیر واریانس ژنتیکی صفات و نیز وراثت پذیری آنها محاسبه گردید. در ادامه، ماتریسهای واریانس کواریانس فنوتیپی، ژنوتیپی، تکرار، تیمار و خطا محاسبه شدند. با استفاده از ماتریسهای واریانس و کواریانس فنوتیپی و ژنوتیپی و نیز وراثت پذیری صفات به عنوان اهمیت نسبی اقتصادی صفات، ضرایب شاخص برای ترکیبهای مختلف صفات تعیین گردید. از ضرایب شاخصی که بهترین بهره ژنتیکی را دارا بودند برای تخمین مقدار شاخص در هر یک از توده های مورد مطالعه، استفاده شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که انتخاب توام تعداد روز گل دهی و اوج گل دهی و انتخاب توام عملکرد تر و خشک علوفه بیشترین بازده را داشته است.