سوزنی برگان مورد استفاده زنبورعسل جهت تولید بره موم در ایران 1- تیره کاج (Pinaceae)

Abstract

حسن نظریان^* <br />^*عضو هیأت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مرکز آموزش عالی امام خمینی^(ره) <br />E.mail: ha_nazarian@yahoo.com <br />چکیده <br />مخروطیان از مهمترین منابع بره­موم در جهان هستند. از این گروه گیاهان تیره کاج از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. گیاهان این تیره در تمامی نقاط ایران پراکندگی طبیعی ندارند ولی به دلیل همیشه سبز بودن در طراحی پارک­ها و فضاهای سبز مناطق مختلف کشور مورد استفاده قرار گرفته است. این تیره دارای مجراهای رزینی در بافت­های مختلف به­ویژه پوست میانی ساقه­اند، بر همین اساس از گذشته­های دور تا کنون برای استخراج رزین و تهیه تربانتین که مصارف مختلف دارویی و صنعتی دارد از پوست گیاهان این تیره استفاده می­شده است. هدف از ارایه­ی این مقاله معرفی گیاهان منبع رزین از تیره کاج به منظور آشنا کردن زنبورداران و محققین به منابع مهم بره­موم است. این تیره جنس­های متعددی در جهان دارد ولی توده­های جنس­های کاج <em>Pinus</em><em>، </em> نرّاد <em>Abies</em><em>، </em>نوئل <em>Picea</em>وسدر <em>Cedrus</em>در ایران بیشتر جلب توجه می­کند. از جنس کاج، گونه­های کاج تهران <em>Pinus eldarica</em>، کاج کاشفی <em>P. longifolia</em>، کاج سیاه <em>P. nigra</em>، کاج تدا <em>P. taeda</em>، کاج پاکوتاه <em>P. patula</em>وکاج بروسیا<em>P. brutia</em> به عنوان منابع مهم رزین می­باشند. از جنس نرّاد گونه­های کانادا بالزام <em>Abies balsamea</em> و <em>A. pectinata</em>، از جنس نوئل گونه­های <em>Picea excels</em>، نوئل کانادایی <em>P. glauca</em>و نوئل نقره­ای <em>P. pungens</em>، از جنس سدر گونه­های سدر معطر <em>Cedrus deodora</em>، سدر اطلسی <em>C. atlantica</em>، سدر لبنانی <em>C. libani</em>و<em>C. brevifolia</em> منابع مهم بره­موم از تیره­ی کاج در ایران می­باشند.