زیستن در وضعیت پاندولی؛ مطالعه جامعه شناختی تجارب زیسته مهاجران افغان در ایران (مطالعه موردی: تجارب زیسته مهاجران افغان ساکن در محله کشتارگاه یزد)

Abstract

مهاجرت به مثابه یک پدیده انسانی اثرات متعدد فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی بر زیست جهان افراد مهاجر و نیز مردمان بومی مقصد می گذارد، سابقه سه دهه­ای حضور چشم­گیر مهاجران افغانی در کشور، ضرورت پژوهش حاضر را برای مطالعه­ی جنبه­های مختلف زندگی آن­ها در ایران دو چندان می کند. پژوهش حاضر در بازه­ی زمانی حدود شش ماه و با مطالعه و مراجعه مکرر به محله­ی کشتارگاه یزد، واقع در حاشیه­ی شهر یزد صورت گرفته است. داده­های مربوط به این کار پژوهشی با توجه به موضوع مورد مطالعه به شیوه کیفی و به روش نظریه زمینه­ای و با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع­آوری شده است. پس از جمع­آوری اطلاعات اولیه جهت تعیین اعتبار و روایی اطلاعات جمع­آوری شده و نیز آزمودن صحت یافته­های نظری از مراجعه مکرر و چندپاره به میدان تحقیق استفاده شده است. نظریه‌های کارکردگرایی مهاجرت، نظریه وابستگی کریتز و هم­چنین نظریه جذب و دفع هربل و اروت لی، چارچوب مفهومی تحقیق را تشکیل می­دهد. در نهایت این­که مشاهدات، بررسی­ها و مطالعه تجارب زیسته مهاجران، بیانگر وجود تقابل اجتماعی- فرهنگی هم در بعد عینی و هم ذهنی مابین ساکنان بومی منطقه مورد مطالعه و اتباع افغانی ساکن در آن منطقه است که این تقابل ناشی از عناصر و عواملی از جمله: سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنکی و امنیتی و محیطی است که در نهایت منجر به ایجاد بدبینی و نگرش منفی اهالی ساکن در محله کشتارگاه نسبت به اتباع افغانی ساکن در این محله شده است. در نهایت یافته‌های تحقیق ما را به ارایه نظریه زمینه ای"<strong>زیستن در وضعیت پاندولی</strong>" رهنمون شده است. به عبارت دیگر، بین بومی و مهاجر نوعی بازی دوگانه توام با سویه‌های طرد و جذب جریان دارد.