تبیین جامعه‌شناختی عوامل مرتبط با بی‌تفاوتی اجتماعی

Abstract

بی‌تفاوتی اجتماعی با شاخص‌هایی مانند کناره‌گیری مدنی و سهیم نشدن در مسائل و موضوعات زندگی اجتماعی، دلسردی، تفکیک عامدانه منافع شخصی از خواسته‌های عمومی و عام المنفعه، بی‌اعتنایی نسبت به رخدادهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تعریف می‌شود. پژوهش حاضر، موضوع بی‌تفاوتی را با روش پیمایشی در میان ساکنین بالای 18 سال دو منطقه‌‌ی شهری(محله‌‌ی قزل‌قلعه –منطقه‌‌ی 6 تهران) و روستایی(نظام‌آباد اسلام‌شهر) سنجیده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بی‌‌تفاوتی اجتماعی بیش از آنکه به عوامل و متغیرهای فردی نسبت داده شود، تابعی از ادراکات و تفسیرهای اجتماعی افراد خاصه میزان اعتماد عمومی، رضایت اجتماعی، حس بی‌هنجاری در جامعه، تقدیرگرایی و احساس بی‌عدالتی بوده است. دراین میان، اثرگذاری متغیرهای «بی‌اعتمادی» در جامعه‌‌ی شهری و «نارضایتی اجتماعی» در جامعه‌‌ی روستایی بارزتر بوده است. به این معنا که افراد با بی‌تفاوتی بالاتر، در مقایسه با دیگران، جامعه را بی‌هنجارتر و قانون‌گریزتر دیده‌اند. از سوی دیگر، هرچه میزان اعتماد ایشان به جامعه، سازمان ها و گروه‌ها، بیشتر شده و از فرایندهای اجتماعی راضی‌تر بوده‌اند، نسبت به مسائل و رخدادهای اجتماعی نیز، حساسیت بیشتری داشته‌اند. یعنی بی‌اعتمادی و نارضایتی خود به مثابه شاخصی همگرا با بی‌تفاوتی عمل کرده‌اند.