تلفیق روش GIUH و مدل‌های اصلاح‌شده SCS-CN پارامتر متغیر در برآورد رواناب روزانه حوضه آبریز (مطالعه موردی: حوضه آبریز کشکان، استان لرستان)

Abstract

در سال­های اخیر مدل هیدروگراف واحد لحظه­ای ژئومورفولوژی (GIUH) به منظور تخمین پاسخ حوضه آبریز به بارش مازاد مقبولیت گسترده­ای کسب کرده است. این مدل بر اساس انتگرال پیچشی حاصلضرب بارش مؤثر در مؤلفه‌های هیدروگراف واحد لحظه­ای (IUH) استوار است. در این پژوهش با استفاده از خصوصیات مورفومتری حوضه آبریز کشکان، شبیه­سازی بارش-رواناب در مقیاس روزانه توسط مدل تلفیقی GIUH و چهار روش­ شماره منحنی اصلاح‌شده (SCS-CN)، مقادیر بارش مؤثر برآورد شده است. در مدل­های SCS-CN، تأثیر تغییرات زمانی پارامترهای شماره منحنی (CN) و نسبت تلفات اولیه (λ) بصورت تابعی از عمق بارش (P) نیز بررسی شده است. نتایج حاصل از مدل تلفیقی GIUH و مدل­های SCS-CN اصلاح‌شده در شبیه­سازی رواناب روزانه حوضه برای سه دوره نرمال، ترسالی و خشکسالی، در دو حالت پارامتر متغیر و پارامتر ثابت، با استفاده از معیارهای درصد خطای مربوط به پیش­بینی دبی اوج (%)، زمان رسیدن به دبی اوج () و درصد خطای حجم رواناب (%) ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در نظر گرفتن تغییرات پارامترهای CN و λ متناسب با عمق بارش در مدل SCS-CN، کارآیی بالاتری نسبت به فرم اصلی مدل (با فرض=0.2 λ) و همچنین در مقایسه با فرض ثابت بودن پارامترها دارد (در بهترین حالت . نتایج این تحقیق لزوم استفاده از مدل­های اصلاح‌شده SCS-CN و همچنین در نظر گرفتن تغییرات زمانی پارامترهای روش SCS-CN ( و ) در محاسبه بارش مؤثر حوضه­های آبریز بخصوص مواردی که دستخوش تغییرات شدید کاربری اراضی و دخالت­های انسانی می­باشند، به عنوان ورودی مدل­های بارش-رواناب را نشان می­دهد.