برنامه‌ریزی آبیاری ماش سیاه براساس شاخص تنش آبی گیاه (CWSI) تحت روش آبیاری قطره‌ای

Abstract

روش­های تجربی و نظری (بیلان انرژی) به­طور گسترده برای محاسبه شاخص تنش آبی گیاه (CWSI) و برنامه‌ریزی آبیاری مورد استفاده قرار می­گیرند تا وضعیت آب گیاه را توصیف کنند. برنامه‌ریزی آبیاری در تحقیق حاضر با استفاده از دستگاه مادون قرمز دستی و روش تجربی Idso <em>et al</em>. (1981) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه برای ماش سیاه تحت رژیم‌های مختلف آبیاری با روش قطره‌ای در سال 1396 صورت گرفت. طرح آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه سطح آبیاری I₁، I₂ و I₃ به ترتیب 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی در سه تکرار اجرا گردید. با استفاده از معادلات خطوط مبنای به­دست آمده برای هر تیمار، مقادیر میانگین CWSI در طول فصل رشد ماش سیاه برای تیمارهای I₁، I₂ و I₃ به ترتیب 37/0، 23/0 و 15/0 محاسبه گردید. رابطه بین CWSI و عمق کل آبیاری (میلی­متر) به صورت CWSI = -0.0008(I) + 0.58 و رابطه بین عملکرد دانه (تن بر هکتار) ماش سیاه و CWSI نیز به صورت Yield = -1.8237(CWSI) + 2.1435 تعیین گردید که مقادیر ضریب تبیین (<em>R²</em>) روابط به ترتیب 98/0 و 99/0 به­دست آمد که دقت بالای مدل­های رگرسیونی را نشان می­دهد. به طور کلی، اگر مقدار آب با اعمال تنش در طول دوره رشد گیاه کاهش پیدا کند، مقدار CWSI افزایش می­یابد و در نتیجه با افزایش CWSI، مقدار عملکرد دانه محصول کاهش می­یابد. در نهایت تیمار بدون تنش (I₃) با 15/0CWSI= اساس برنامه‌ریزی آبیاری قرار گرفت و سپس روابطی برای تعیین زمان آبیاری با استفاده از CWSI در اقلیم ارومیه برای چهار مرحله از رشد ماش سیاه شامل آغاز گلدهی-گلدهی، تشکیل نیام، پرشدن نیام و دانه و رسیدگی فیزیولوژیکی به ترتیب (AVPD)1579/0-9498/1=_C(T_a-T_c)، (AVPD)1585/0-4395/4=_C(T_a-T_c)، (AVPD)0578/0-4676/2=_C(T_a-T_c) و (AVPD)1462/0-7532/5=_C(T_a-T_c) ارائه گردید.