اثر زئولیت و سوپر جاذب بر کاهش آبشویی نیترات در یک خاک لوم در شرایط غیر اشباع

Abstract

استفاده از زئولیت و سوپرجاذبدر خاک می‌تواند در کاهش آلودگی منابع آب مفید باشد. بدین منظور این تحقیق در سال 1397 و در قالب طرح آماری بلوک‌های کاملاً تصادفی و به‌صورت دو آزمایش مستقل انجام شد. تیمارهای مورد استفاده شامل دو تیمار در سه سطح مختلف و چهار تکرار بود و در مجموع با 24 لوله پلی‌اتیلن به قطر 5/10 سانتی‌متر و ارتفاع 50 سانتی‌متر در شرایط غیر اشباع در مزرعه تحقیقاتی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. تیمارها شامل زئولیت پتاسیمی و سوپر جاذب نوع A200 در سه سطح صفر (شاهد)، 2 و 5 گرم در کیلوگرم خاک بود. کود اوره به‌صورت سرک و از بین 15 آبیاری، در آبیاری‌های 1، 6 و 12 به ستون‌های خاک اعمال شد. در پایان هر آبیاری نیترات خروجی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر سوپرجاذب در تمام آبیاری‌ها و زئولیت غیر از آبیاری 6 در سطح 5 درصد بر کاهش آبشویی نیترات معنی‌دار بود. و تیمار 2 گرم سوپرجاذب در کیلوگرم خاک غیر از آبیاری‌های 6 و 7 نسبت به تیمار 2 گرم زئولیت در کیلوگرم خاک عملکرد بهتری را در جلوگیری از آبشویی نیترات داشت. به‌طور کلی تیمارهای 2 و 5 گرم زئولیت در کیلوگرم خاک به ترتیب 20و 29 درصد و تیمارهای 2 و 5 گرم سوپرجاذب در کیلوگرم خاک به ترتیب 48 و 64 درصد نسبت به تیمار شاهد در جلوگیری از آبشویی نیترات مؤثر بودند.