تحلیل حساسیت پارامترهای رشد گیاه ریحان در مدل AquaCrop تحت تنش‌های مختلف کود نیتروژن

Abstract

پارامترهای به‌کار رفته در مدل­های شبیه­ساز تحت شرایط مختلف مدیریتی و زیست‌محیطی مقادیر متفاوتی به خود اختصاص می­دهند. تحلیل حساسیت به عنوان یک رویکرد مؤثر برای تشخیص اثرگذارترین پارامترها در روند مدل­سازی و بررسی عدم قطعیت خروجی مدل­ها شناخته شده است. در این پژوهش حساسیت پارامترهای رشد مدل AquaCrop برای گیاه ریحان تحت تنش­های مختلف کود نیتروژن مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج انجام شد. پارامترهای رشد به کار ­رفته در مدل AquaCrop شامل بهره­وری آب نرمال­شده (^*WP)، پوشش گیاهی اولیه (CC₀)، حداکثر ضریب تعرق گیاهی ()، ضریب رشد پوشش گیاهی (CGC) و ضریب کاهش پوشش گیاهی (CDC) با استفاده از روش Beven (1979) تحلیل حساسیت شدند. نتایج نشان داد، بیشترین حساسیت خروجی مدل AquaCrop، نسبت به تغییر پارامتر ^*WP است. در نتیجه لازم است برای افزایش دقت و عملکرد مدل، این پارامتر برای شرایط محیطی و نوع محصول واسنجی شود. هم­چنین، مقایسه ضرایب حساسیت به دست آمده برای هر یک از پارامترهای رشد نشان داد با افزایش درجه تنش کود نیتروژن، حساسیت مدل نیز افزایش یافته است. اما نرخ افزایش یکسانی بین پارامترهای رشد مشاهده نشد. به عبارت دیگر، تأثیرپذیری پارامترها از کمبود کود نیتروژن متفاوت بود.