تحلیل عدم‌قطعیت پارامترها در برآورد حداکثر سیلاب محتمل در حوضه سد بختیاری با روش مونت کارلو

Abstract

اطمینان و اعتبار سیل‌های حدی مخصوصا حداکثر سیلاب محتمل (PMF)، مستلزم در ‌نظرگرفتن منابع عدم‌قطعیت در برآورد سیل است. عدم‌قطعیت پارامترهای مدل­های بارش-رواناب، از جمله منابع اصلی عدم‌قطعیت در برآورد سیل می‌باشند. در این پژوهش از روش مونت کارلو برای برآورد عدم‌قطعیت هیدروگراف PMF به علت عدم‌قطعیت در پارامترهای واسنجی مدل بارش-رواناب در حوضه بختیاری در جنوب غربی ایران استفاده شده است. برای برآورد هیدروگراف PMF ناشی از حداکثر بارش محتمل (PMP)، از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS استفاده شد. برای مدل­سازی تلفات، تبدیل بارش به رواناب و روندیابی جریان در آبراهه‌ها به ترتیب از روش­های شماره منحنی SCS، هیدروگراف واحد کلارک و ماسکینگام استفاده شد. نتایج نشان داد که عدم‌قطعیت در دبی اوج و حجم هیدروگراف PMF به علت عدم‌قطعیت تمام پارامترها به ترتیب برابر با 13/17 و 79/6 درصد است. عدم‌قطعیت در دبی اوج هیدروگراف PMFبه علت عدم‌قطعیت پارامترهای شماره منحنی، تلفات اولیه، زمان تمرکز، ضریب ذخیره کلارک، K ماسکینگام و X ماسکینگام به ترتیب برابر با 05/5، 4/0، 78/3، 85/3 ، 05/4 و 01/0 درصد است. همچنین عدم‌قطعیت در حجم هیدروگراف PMFبه علت عدم‌قطعیت پارامترهای شماره منحنی، تلفات اولیه، زمان تمرکز، ضریب ذخیره کلارک، K ماسکینگام و X ماسکینگام به ترتیب برابر با 46/4، 332/0، 328/0، 6/1، 08/0 و 0002/0 درصد است. بنابراین برای کاهش عدم‌قطعیت در برآورد هیدروگراف PMFباید به ترتیب در برآورد پارامترهای شماره منحنی، K ماسکینگام، ضریب ذخیره کلارک و زمان تمرکز دقت بیشتری کرد.