اثر اسید سیتریک، نیتریلو تری استیک اسید و پلی اکریل آمید آنیونی بر گیاه‌پالایی نیکل به وسیله ذرت و آفتابگردان

Abstract

آلودگی خاک از معضلات مهم جوامع امروزی بوده که یکی از آلاینده‌های جدی در این زمینه نیکل می‌باشد. گیاه‌پالایی از جمله روش‌های پیشنهادی است که با انباشت آلاینده در گیاهان، خروج آن‌ها را از خاک‌های آلوده امکان‌پذیر می‌سازد. در مورد آلاینده‌های فلزات سنگین استفاده از عوامل کلات‌کننده در خاک می‌تواند کارآیی این روش را افزایش دهد. هدف این مطالعه بررسی گیاه‌پالایی نیکل از خاک به وسیله گیاه ذرت و آفتابگردان در حضور دو سطح اسید سیتریک (CA) (5 و 10 میلی‌مول بر کیلو‌گرم خاک)، دو سطح نیتریلو تری استیک اسید (NTA) (5/2 و 5 میلی‌مول بر کیلوگرم خاک) و دو سطح آنیون پلی اکریل آمید (APAM) (07/0 و 14/0 گرم بر کیلو‌گرم خاک) و تیمار شاهد بدون اعمال کلات، می‌باشد. این آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در خاک آلوده شده به نیکل (200 میلی‌گرم بر کیلو‌گرم خاک از منبع نیترات نیکل) در شرایط گلخانه انجام گرفت. نتایج نشان داد که مؤثرترین کلات در افزایش عملکرد ذرت (ارتفاع، وزن تر، وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه) تیمار NTA با غلظت 5 میلی‌مول بر کیلوگرم خاک بوده و بیشترین میزان افزایش عملکرد آفتابگردان نسبت به تیمار شاهد با اعمال کلات CA به دست آمد. NTA در غلظت‌ زیاد بیشترین تأثیر را در افزایش فراهمی نیکل، جذب نیکل در اندام هوایی و جذب کل در هردو گیاه نسبت به دو تیمار CA و APAM داشت. بنابراین استفاده از گیاه ذرت و کاربرد NTA در غلظت زیاد توانست باعث تجمع بیشتر نیکل، افزایش فاکتور انتقال و پالایش در گیاه شود.