بررسی تأثیر تغییر اقلیم بر منحنی‌های سختی- مدت- فراوانی خشکسالی حوزه آبریز قره‌سو با استفاده از توابع مفصل

Abstract

تغییر اقلیم تأثیرات متعددی بر مقدار بارش می­گذارد و گرمایش نیز با شتاب بخشیدن به خشک شدن زمین، منجر به افزایش فراوانی و شدت خشکسالی­ها می­شود که این خود بر منحنی­های سختی- مدت- فراوانی خشکسالی (SDF) مؤثر خواهد بود. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منحنی­های SDF در حوزه آبریز قره‌سو واقع در استان گلستان در دوره آتی می­باشد. ابتدا متغیرهای بارش و دما با استفاده از سری زمانی میانگین حوزه طی سال­های 2012-1983 و خروجی­های مدل گردش عمومی جو CanESM2 تحت سه سناریو RCP 2.6، RCP 4.5 و RCP 8.5 و مدل ریزمقیاس­نمایی آماری SDSM در دوره 2048-2019 برآورد شدند. پس از آن با استفاده از شاخص شناسایی خشکسالی (RDI) سه‌ماهه و رویکرد تابع مفصل و دوره بازگشت شرطی منحنی­های SDF مربوط به حوزه در دوره پایه و آتی استخراج شدند. نتایج نشان داد که متغیرهای بارش و دمای ماهانه در حوزه، عموماً در دوره آینده تحت سناریوهای مختلف به ترتیب کاهش و افزایش می­یابد و در دوره پایه، دوره بازگشت یک رویداد خشکسالی با میزان سختی 10 و مدت برابر یا کمتر از 6 ماه، 5 سال می­باشد. دوره بازگشت همین رویداد خشکسالی تحت سناریوهای RCP 2.6، RCP 4.5 و RCP 8.5 به ترتیب برابر 21، 17 و 4 سال می­باشد.