اثر نسبت عرض نوار کاشت به عرض نوار نکاشت بر شوری ناحیه ریشه در زهکشی خشک

Abstract

حجم بالای زه‏آب خروجی از سامانه‏های زهکشی و کیفیت نامطلوب آن‏ها، دو چالش بزرگ پیش روی بهره‏برداران این سامانه‏ها است. در این میان، در مناطقی که سطح زمین به نسبت مقدار آب موجود زیاد است، زهکشی خشک می‏تواند با هزینه‏های کمتر و همچنین سازگاری بیشتر با محیط‌زیست، به حل این مشکل کمک کند. در این تحقیق نسبت عرض نوار کاشت به کاشته‏نشده به‌عنوان یکی از عوامل مهم در کارایی زهکشی خشک موردبررسی قرار گرفت. با استفاده از دو لایسیمتر تحقیقاتی در پردیس ابوریحان دانشگاه تهران در سال 1394، عملکرد دو نسبت عرض کاشت به کاشته‏نشده متفاوت 1:1 و 1:2(کاشت: کاشته‏نشده) بر کاهش شوری خاک ناحیه ریشه مورد ارزیابی قرار گرفت. در این آزمایش از چمن اسپرت در قسمت کاشت استفاده شد. بافت خاک لومی و شوری آب آبیاری dS/m 3 بود. نتایج این تحقیق نشان داد که در شرایط آزمایش، با افزایش سهم قسمت کاشت و استفاده بیشتر از زمین، تعادل نمک در ناحیه ریشه همچنان حفظ شده و عرض کاشت به کاشته‏نشده 2 به 1 قابل‌قبول بود. ولی با افزایش این نسبت، مقدار نمک جمع شده در ناحیه کاشته‏نشده افزایش یافت که در این صورت مدیریت بهتری برای جمع‏آوری نمک لازم خواهد بود. همچنین نتایج هرکدام از لایسیمترها به‌طور جداگانه نشان داد زهکشی خشک توانایی انتقال نمک از قسمت کاشت به قسمت کاشته‏نشده را دارد و پس از مدتی، غلظت نمک در ناحیه ریشه به تعادل خواهد رسید. شوری قسمت کاشت در ناحیه توسعه ریشه برای هر دو لایسیمتر در انتهای آزمایش، از dS/m 6 فراتر نرفت که این مقدار حدود دو برابر شوری آب آبیاری بود.