استفاده از شاخص‌های خارجی فرآیند ارزیابی سریع در شبکه آبیاری قزوین

Abstract

با توجه به اهمیت استفاده بهینه از آب کشاورزی، مدیریت و توزیع مناسب آب در شبکه‌های آبیاری برای افزایش راندمان ضروری است. پایش و ارزیابی روش‌های مدیریت آب و توزیع آن، برای نقد و بهبود این روش‌ها باید به‌طور مستمر انجام شود. چند روش استاندارد و مؤثر از سوی نهادهای بین‌المللی برای این مهم توسعه یافته است. در مطالعه حاضر توزیع آب در شبکه آبیاری قزوین و شاخص‌های خارجی آن با استفاده از تکنیک فرآیند ارزیابی سریع مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از منابع آب موجود در منطقه به‌صورت هدفمند استفاده نمی‌شود و برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از کل منابع آب موجود در منطقه وجود نداشته است. در این محدوده زمانی تنها حدود 28 درصد از کل آب موجود در سال در اختیار مسئولین بهره‌برداری قرار داشته و توسط آن‌ها توزیع شده که عامل مهم تلفات زیاد آب در منطقه بوده است. همچنین مشخص شد که توزیع زمانی آب به‌درستی در شبکه انجام نمی‌گیرد و در اکثر ماه‌های سال مقدار آب توزیع‌شده در شبکه از مقدار موردنیاز محصولات کمتر و یا بیشتر است. این امر نشان‌دهنده تلفات آب در شبکه به دلیل عدم وجود اطلاعات لازم، ضعف زیرساخت‌ها و یا برای جبران بخشی از تلفات انتقال آب بوده است. کل آب مازاد توزیع‌شده در شبکه در سال 92، حدود 56 میلیون مترمکعب بوده است که 25 درصد از کل آب موردنیاز محصولات کشت‌شده در سال است.