تأثیر نوع خاک و قدرت جریان بر اهمیت نسبی فرایندهای ناشی از روان‌آب در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

درک فرایندهای فرسایش و تهیة مدل‌های فرسایش خاک به فهم جداسازی و ته‌نشینی و انتقال ذرات در شیارها نیاز دارد. به‌منظور بررسی اثر نوع خاک و قدرت جریان بر اهمیت نسبی فرایندهای ناشی از روان‌آب و مرز بین فرایندها از نظر کلاس اندازة ذرات انتقالی، اثر 6 قدرت جریان، در شیب 2 درصد، روی 5 نمونه خاک مختلف بررسی شد. نمونه‌ها در بستر فرسایشی با ابعاد 05_/0×05_/0×5_/2 متر ریخته شد و به مدت 40 دقیقه، تحت دبی جریان معین، تغییرات زمانی توزیع اندازة ذرات رسوب تعیین و بر مبنای آن فرایندهای انتقال ذرات تحلیل شد. نتایج این مطالعه ﻣﺆید وجود یک الگوی انتخابی وابسته به شرایط هیدرولیکی و انتقال ذرات با اندازه‌های متفاوت به‌وسیلة مکانیسم‌های مختلف، از جمله جهش‌ـ تعلیق و چرخش، است. نتایج همچنین نشان داد کلاس اندازه‌ای با حداقل شدت انتقال، مرز بین جهش‌ـ تعلیق و چرخش، در خاک‌های با توزیع اندازة ذرات مختلف، منحصر به همان خاک است و با افزایش قدرت جریان از 12_/0 به 8_/0 وات بر متر مربع تغییر نمی‌یابد.