بررسی آزمایشگاهی افت فشار موضعی شیرهای‌خودکار در سامانه‌های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک

Abstract

یکی از عوامل پایین بودن فشار آبپاش در سامانه­های آبیاری بارانی، مربوط به تخمین نادرست افت فشار موضعی در شیرهای­خودکار می­باشد. به‌منظور بررسی افت فشار موضعی و ضریب افت فشار شیرهای­خودکار، یک مطالعه آزمایشگاهی در سال ­1393 و مطابق با استانداردهای بین­المللی ISO 9644و ISO 4059انجام شد. برای این منظور 75 عدد شیرخودکار، متعلق به 15 کارخانه و از جنس چدن، پلیمر و آلومینیوم، در سه اندازه 1، 5/1و 2 اینچ انتخاب و مورد آزمایش قرار گرفتند. برای هر نمونه شیرخودکار، افت فشار موضعی در پنج دبی شامل دبی حداکثر و حداقل و سه دبی­ میانی اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که اختلاف قابل‌توجه در میزان افت فشار شیرهای­خودکار مشابه وجود دارد و این اختلاف عمدتاً ناشی از کیفیت ساخت می­باشد. متوسط افت فشار موضعی شیرهای­خودکار 1 اینچ، در دبی­های آزمایش حداقل و حداکثر به ترتیب 46/0 و 23/10 متر؛ 5/1 اینچ به ترتیب 6/0 و 31/4 متر و 2 اینچ به ترتیب 21/0 و 76/1 متر به دست آمد. میزان افت فشار در دبی­های پایین به مقادیر افت فشار موجود در کاتالوگ نزدیک بود؛ اما در دبی­های بالا، افت فشار اندازه­گیری شده بیشتر از مقادیر پیشنهادی در کاتالوگ بود. ضریب افت فشار موضعی 73 شیرخودکار اندازه­گیری شده در دامنه 26/7 تا 79/9 به دست آمد. درحالی­که بر اساس استانداردها و ضوابط آبیاری تحت‌فشار، ضریب افت فشار شیرخودکار باید در دامنه 2 تا 2/2 باشد. نتایج این مطالعه نشان داد که افت فشار موضعی شیرهای­خودکار قابل ملاحظه بوده و می­تواند یکی از عوامل مهم پایین بودن فشار در سامانه­های آبیاری بارانی باشد.