ارزیابی مدل AquaCrop در تخمین عملکرد ذرت و شوری خاک تحت شرایط مدیریت‌های مختلف زراعی و آبیاری با آب‌شور

Abstract

اخیرا فائو نسخه 4 مدل AquaCrop را ارائه کرده است که قادر به پیش­بینی اثر آبیاری با آب شور بر عملکرد محصول و شوری خاک می­باشد. در تحقیق حاضر، مدل AquaCrop تحت شرایط مدیریت­های مختلف زراعی و آبیاری با آب شور برای ذرت دانه­ای (رقم SC.704) مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش­های مزرعه­ای مطالعه حاضر در مزرعه کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. مدیریت­های زراعی مختلف شامل بدون استفاده از بقایای گیاهی، استفاده از بقایای گیاهی در سطح خاک به عنوان خاکپوش و اختلاط بقایای گیاهی با لایه سطحی خاک تا عمق 30 سانتیمتر و شوری آب آبیاری در سه سطح شامل شوری آب رودخانه کارون (به طور متوسط2 دسی زیمنس بر متر)، شوری 5/4 و 7 دسی زیمنس بر متر بود. پس از واسنجی مدل به منظور تعدیل برخی پارامتر­های ورودی، صحت­سنجی مدل انجام شد. در مرحله صحت­سنجی مقدار ضریب تبیین (R²)، خطای نسبی (RE)، ضریب باقیمانده (CRM) و متوسط ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMSE) برای شوری خاک به ترتیب 83/0،6/10 درصد، 04/0 و 64/11، برای عملکرد دانه به ترتیب 93/ ، 2/5 درصد، 01/0 و 58/5، برای زیست توده به ترتیب 99/0، 2/4 درصد، 02/0- و 48/4 و برای پوشش سایه­انداز به ترتیب 97/0، 16 درصد، 08/0 و 71/14 به­دست آمد. متوسط خطا در مدیریت­های کاربرد و عدم کاربرد بقایای گندم برای شوری خاک به ترتیب 6/9 و 7/12 درصد، برای عملکرد دانه به ترتیب 6 و 5/3 درصد، برای زیست توده به ترتیب 8/4 و 1/3 درصد و برای پوشش سایه­انداز به ترتیب 6/14 و 8/18 درصد تعیین شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، زیست توده، شوری خاک و پوشش سایه­انداز به خوبی شبیه­سازی شدند. هرچند دقت مدل در تخمین شوری خاک و پوشش سایه­انداز کمتر از سایر پارامتر­ها بود و با افزایش شوری دقت مدل کاهش یافت. همچنین در شرایط اعمال مدیریت­های زراعی، دقت مدل در تخمین شوری و پوشش سایه­انداز افزایش و در تخمین عملکرد دانه و زیست توده کاهش یافت.