بررسی اثر عوامل مختلف محیطی بر جوانه¬زنی بذر بادبُر(Ceratocarpus arenarius

Abstract

بادبُر یکی از علف‌های‌هرز سمج در دیم‌زارهای گندم، جو، عدس و نخود شمال خراسان است. به منظور شناخت تیمارهای موثر در شکستن خواب و تعیین اثرات نور، دما و pH بر قابلیت جوانه‌زنی این علف‌هرز، آزمایشاتی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1388 انجام گرفت. نتایج نشان داد که به جز تیمار حذف پوستۀ بذر (پریکارپ) با دست و اسیدسولفوریک 96% سایر تیمارها تأثیر قابل ملاحظه‌ای در شکستن خواب بذر علف‌هرز بادبر نداشتند، که مؤید این نکته است که پوسته‌ی بذر (پریکارپ)، مکانیسم اولیه‌ی خواب بذر این علف‌هرز می‌باشد. بذر بادبر در شرایط روشنایی/تاریکی و تاریکی مداوم، جوانه‌زنی یکسانی داشتند که نشانگر غیرفتوبلاستیک بودن این گونه است. بذر بادبر در دامنه دماهای متناوب شب/روز تست شده (5/10، 10/20، 15/25، 20/30 و 25/35 درجه سانتی‌گراد) بیش از 35% جوانه زدند و حداکثر جوانه‌زنی (6/96 درصد) در دمای متناوب 15/25 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. جوانه‌زنی بذر بادبر در دامنه اسیدیته چهار تا ده بطور متوسط حدود 80% بود. بیشترین جوانه‌زنی (6/96%) در pH هشت و کمترین جوانه‌زنی (45%) در pH چهار رخ داد. اطلاعات این مطالعه برای بهبود برنامه‌های مدیریتی این گونه علف‌هرز مفید خواهد بود.