کارایی کشت مخلوط افزایشی ریحان و لوبیا‌ چشم‌بلبلی در مقادیر مختلف کود نیتروژن و تأثیر آن بر جمعیت علف‌های‌هرز

Abstract

به‌منظور بررسی کشت مخلوط ریحان و لوبیا چشم‌بلبلی، آزمایشی بصورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 90-1389 در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. کرت‌های اصلی، کنترل و عدم کنترل علف‌های هرز در طول فصل، کرت‌های فرعی، سطوح مختلف کود نیتروژن (0 ، 50 و100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و کرت‌های فرعی فرعی، کشت خالص لوبیا چشم‌بلبلی و ریحان، و نسبت‌های کشت افزایشی 25، 50 و 75 % ریحان بودند. در شرایط کنترل علف‌های هرز، بالاترین عملکرد لوبیا چشم‌بلبلی (685 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد ماده خشک ریحان (430 کیلوگرم در هکتار)، بترتیب از سطوح کودی 50 و 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و نسبت افزایشی 50 % ریحان بدست آمدند. حداکثر عملکرد ریحان (139 کیلوگرم در هکتار) در شرایط عدم کنترل علف‌های هرز، با دارا بودن بیشترین ضریب تهاجم (66/1) و ضریب رقابت (42/3) در تیمار نسبت 25 % و سطح کودی 100 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین کارایی استفاده از زمین (43/1) نیز از نسبت 50 % ریحان در شرایط کنترل علف‌های هرز و کمترین مقدار این شاخص (87/0) از نسبت 75 % ریحان بدون مصرف کود و عدم کنترل علف‌های هرز بدست آمد. در مجموع، لوبیا چشم‌بلبلی در کشت مخلوط افزایشی با ریحان موجب کاهش جمعیت و زیست‌توده علف‌های هرز نسبت به ریحان خالص (بدون کنترل) شد و افزایش کود نیتروژن موجب همپوشانی سریع‌تر گونه‌های گیاهی در کشت مخلوط و کاهش علف‌های هرز گردید.