ارزیابی برخی جنبه‌های اکوفیزیولوژیک گوشاب (.Potamogeton nodosus Poir) در واکنش به سطوح مختلف کود، رقم برنج و غرقاب

Abstract

تحمل گوشاب به غرقاب و بیشتر علف‌کش‌ها و نیز رشد دوباره پس از وجین دستی سبب شده است تا این علف‌هرز به‌عنوان یک گونه مهاجم در شالیزار مورد توجه قرار گیرد. به‌منظور ارائه راهکاری جهت مدیریت گوشاب، سه آزمایش اجرا گردید. در آزمایش اول، رقابت ارقام برنج هاشمی و گوهر با گوشاب در سطوح صفر، 50، 100 و 150 درصد از مقدار توصیه‌شده کود‌های NPK مطالعه شد. در آزمایش دوم، روند تکثیر و کلونی‌زایی گوشاب در سطوح کودی فوق و در آزمایش سوم، اثر عمق آب بر رشد علف‌هرز گوشاب بررسی شد. نتایج آزمایش اول نشان داد که گوشاب فاقد تأثیر معنی‌دار بر عملکرد رقم گوهر بود؛ امّا موجب کاهش 25-13 درصدی عملکرد رقم هاشمی گردید. کاهش عناصر غذایی به 50 و صفر درصد مقدار توصیه شده، منجر به کاهش شدید عملکرد هر دو رقم برنج در رقابت با گوشاب شد. مطابق نتایج آزمایش دوم، میزان گسترش کلونی گوشاب در تیمار کودی 50 درصد، دو برابر تیمار کودی 100 درصد بود. نتایج آزمایش سوم نشان داد که افزایش عمق غرقاب به هفت و 14 سانتی‌متر، سبب افزایش 359 و 342 درصدی اندام‌های هوایی درمقایسه با تیمار اشباع شد. به‌طور‌کلی مطابق نتایج این تحقیق، دلیل طغیان و خسارت گوشاب را می‌توان به ضعف تغذیه‌ای و غرقاب عمیق و طولانی‌مدت شالیزارها نسبت داد و در صورت مصرف بهینه‌ی کودها، زه‌کشی و نیز استفاده از ارقام مناسب، نیازی به صرف هزینه‌های زیاد جهت وجین دستی مکرّر گوشاب نیست و حضور علف‌هرز، موجب خسارت اقتصادی معنی‌دار به برنج نخواهد شد.