تغییر فلور علف‌های‌هرز مزارع گندم آبی کرمانشاه پس از یک دهه

Abstract

مطالعه‌ای جهت ارزیابی تغییرات فلور جوامع علف‌های‌هرز مزارع گندم آبی استان کرمانشاه، در سال‌های 1381 و 1391 صورت گرفت. 85 مزرعه در 11 شهرستان ارزیابی شد. در سال 1391، فراوانی، تراکم و شاخص غالبیت گونه‌ها، محاسبه شد و سپس با شاخص‌های سال 1381 مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج در سال 1391 نشان داد، در مزارع گندم آبی استان کرمانشاه 112 گونه علف‌هرز وجود دارد که از این میان 18 گونه باریک برگ و 94 گونه پهن برگ می‌باشند.گونه‌های پیچک صحرایی (<em>Convolvulus arvensis</em>)، یولاف وحشی زمستانه (<em>Avena ludoviciana</em>)، خردل وحشی (<em>Sinapis arvensis</em>) و جودره (<em>Hordeum spontaneum</em>) بیشترین شاخص غالبیت را در سال 1381 داشتند. این گونه‌ها در سال 1391 نه تنها غالب بودند بلکه به ترتیب 3/128، 14/29، 46/51، 31/36 درصد نسبت به سال 1381 افزایش در شاخص غالبیت نشان دادند. در حالی که گونه‌های بی تی راخ (<em>Galium tricornutum</em>)، شیرین بیان (<em>Glycyrrhiza glabra</em>) و دانه قناری مدیترانه‌ای (<em>Phalaris</em> <em>brachytsachys</em>) به ترتیب 45/10، 27/52 و 16/27 درصد نسبت به سال 1381 کاهش در شاخص غالبیت را نشان دادند. در سال 1391 نسبت به ده سال پیش، 44 گونه علف‌هرز جدید درکوادرات‌های درون مزرعه شناسایی شد که در سال 1381 مشاهده نشده بودند. علاوه برآن در خارج از کوادرات و حاشیه داخلی مزرعه 48 گونه علف‌هرز جدید شناسایی گردید. تنوع شانون بین سال‌های 1381 و 1391 در شهرستان‌های کرمانشاه و کنگاور تفاوت معنی دار آماری داشت. شاخص غالبیت سیمپسون در سال 1391 حاکی از افزایش یکنواختی گونه‌ای در شهرستان کرمانشاه بود.