ارزیابی قدرت رقابتی گندم با علف هرز چاودار (<i>Secale cereal </i>L) با استفاده از مدل عکس عملکرد

Abstract

گیاه چاودار در سال‌های اخیر به عنوان علف‌هرز مهم مزارع گندم ایران شناخته شده است. به منظور ارزیابی قدرت رقابتی گندم در مقابل چاودار با استفاده از مدل عکس عملکرد در قالب روش سری‌های آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 1388 و 1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب انجام شد. در این آزمایش تراکم‌های گندم: 0،350، 450، 550 ، 650 بوته در متر مربع در نظر گرفته شد و به هر یک از تراکم‌ها بذر چاودار در تراکم‌های : 15، 30، 45، 60، بوته در متر مربع اضافه شدند. نتایج ضرایب رگرسیونی نشان داد که اثر هر بوته چاودار بر عکس عملکرد دانه گندم معادل 1/3 بوته گندم از نظر رقابتی بود. این نتیجه نشان می‌دهد که عملکرد گندم بیشتر تحت تأثیر رقابت برون گونه‌ای قرار گرفته است و چاودار رقیب قوی‌تری نسبت به گندم می‌باشد. بررسی قدرت رقابت نسبی چاودار نسبت به عملکرد بیولوژیک گندم نشان داد که اثر یک بوته چاودار روی عکس عملکرد بیولوژیک گندم تقریباً معادل 73/2 بوته گندم است. چاودار تعداد دانه در سنبله، عملکرد اقتصادی و بیولوژیک گندم را کاهش داد. تراکم 550 بوته گندم در متر مربع در حضور چاودار نسبت به سایر تراکم‌ها بالاترین عملکرد دانه را داشت.