ارزیابی اثرات روش کاشت و کاربرد کودهای نیتروژن و فسفر در مدیریت علف های هرز گندم

Abstract

به منظور بررسی روش‌های مختلف کاشت و کاربرد کود بر مدیریت علف‌های هرز گندم در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل روش کاشت گندم در دو سطح (کاشت یک ردیفه در ردیف‌هایی به فواصل 30 سانتی متر و کاشت دو ردیفه در طرفین پشته هایی به فواصل 60 سانتی متر) به عنوان کرت‌های اصلی و روش کاربرد کودهای نیتروژن و فسفر در دو سطح (کاربرد نواری به صورت قرار دادن کود به فاصله 5 سانتی متر از گیاه زراعی و در عمق 10 سانتی متری زیر بذر و کاربرد سراسری به صورت پاشش یکنواخت کود در سطح زمین و اختلاط سطحی آن با خاک) به عنوان کرت‌های فرعی بودند. در این آزمایش برای کود فسفر از منبع سوپر فسفات به مقدار 150 کیلوگرم در هکتار بصورت پیش کاشت و مخلوط با خاک و برای نیتروژن از منبع اوره با 46 درصد ازت به مقدار 200 کیلوگرم در هکتار در دو مرحله قبل از کاشت (50 درصد) و اوایل ساقه‌دهی(50 درصد) استفاده شد. بر اساس نتایج آزمایش روش کاربرد کود و روش کاشت گندم تاثیر معنی‌داری بر افزایش عملکرد گندم و کاهش رقابت علف‌های هرز داشت. بطوریکه روش کاشت دو ردیفه، وزن خشک علف‌های هرز را نسبت به کاشت یک ردیفه به میزان 25 درصد کاهش و عملکرد دانه و زیست توده گندم را به ترتیب به میزان 60 و 30 درصد افزایش داد. کاربرد نواری کود فسفر و نیتروژن در مقایسه با کاربرد سراسری آنها، به ترتیب سبب کاهش معنی‌دار زیست توده علف‌های هرز به مقدار 46 و 53 درصد شد و عملکرد دانه گندم را به ترتیب 22 و 33 درصد افزایش داد. اثرات متقابل روش کاشت و روش کاربرد کود فسفر و نیتروژن نشان داد که کاربرد کودها به صورت نواری و کاشت گندم به صورت دو ردیفه بیشترین تاثیر را در بهبود علمکرد گندم و کاهش تداخل علف‌های هرز با آن داشت. با توجه به نتایج این تحقیق، به نظر می‌رسد اصلاح روش‎های تغذیه گیاهی به همراه تغییر در روش‌های کاشت می‌تواند نقش مهمی در افزایش کارایی مصرف کودها و مدیریت علف‌های هرز داشته باشد.