الگوی مناسب خط مشی گذاری حکومتهای اسلامی مبتنی بر آیندۀ موعود

Abstract

خط­مشی­گذاری اساسی­ترین جلوۀ وجودی حکومتها در عرصۀ تصمیم­گیری است. به­دلیل دامنۀ فراگیری خط­مشی­ها، هر چقدر این مهم با فطرت انسانی و پویاییهای محیطی سازگار­تر باشد، کارامدی و اثربخشی آن بیشتر خواهد بود. هدف این پژوهش دستیابی به الگوی نظری خط­مشی­گذاری در حکومتهای اسلامی و معتقد به مهدویت است. برای دستیابی به این هدف از رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد استفاده شد. ابزار این تحقیق مصاحبه­های ساختاریافته است. مشارکت­کنندگان این پژوهش، 18 تن از خبرگان و صاحبنظران شناخته­شده و در دسترس از حوزه­های تخصصی خط­مشی­گذاری، مهدویت، آینده­پژوهی و مدیریت اسلامی هستند که به روش گلوله برفی نمونه­گیری شده­اند. با تجزیه ‌و تحلیل داده‌های مصاحبه در پژوهش، چارچوب الگوی خط­مشی­گذاری حکومت اسلامی در راستای آیندۀ موعود استخراج شد. در این چارچوب، مقوله «خط­مشی­گذاری مهدوی» شامل خط­مشی­گذاری توحیدی (متعالی)، خط­مشی­گذاری کمالگرا، خط­مشی­گذاری خردسالار و خط­مشی­گذاری عدالت­محور به عنوان مقوله محوری در نظریه فرایند خط‌مشی­گذاری حکومت موعود در نظر گرفته شد. شاخص­گذاری این عوامل و مقوله­های این چارچوب، می‌تواند به عنوان مبنای تجزیه ‌و تحلیل خط‌مشی‌های فعلی کشورها و حکومتهای اسلامی بویژه کشور ایران در افق جهانی مهدوی و عصر انتظار، مورد استفاده قرار گیرد. هم­چنین می­توان از آن به عنوان الگویی مناسب به منظور خط­مشی­گذاری در حکومتهای اسلامی با هدف تقرب به جامعۀ عدل مهدوی استفاده کرد.