طراحی الگوی جهاد علمی از دیدگاه مقام معظم رهبری (دامت برکاته)

Abstract

در این مقاله تلاش می­شود با مروری بر مفاهیم علم، دانش، فرهنگ، جهاد، فرهنگ جهادی، جهاد علمی، جهاد فرهنگی و... در منویات و سخنان مقام معظم رهبری از سال 1368 تا 1394 با بهره‌گیری از راهبرد تحقیق داده بنیاد، الگوی جهاد علمی از دیدگاه معظم­له شناسایی و ارائه شود. در این الگو، «برکت اسلام، خودجوشی، جوان­گرایی، فرهنگ کار علمی، توجه به منافع غیر شخصی و سرمایه­گذاری در حوزه­ علم» از مهمترین متغیرهایی است که ساختار «جهاد علمی» را ترسیم و تبیین می­کند. پدیدة محوری در این الگو، عامل «فرهنگ» و توجه جدی و مؤکد به کار فرهنگی برای جهاد علمی است. از آنجا که معظم­له جهاد علمی را یکی از بزرگترین فرائض می­دانند، چنین برداشت می­شود که باید حرکت علمی و جهاد علمی را راهبرد کلان و فریضه بزرگ همه آحاد جامعه دانست. در نهایت امکان تعمیم شخصیت علمی کشور ایران [به سایر کشورها]، نتیجۀ توجه، برتر دانستن و در اولویت قراردادن راهبردهای جهاد علمی و نتیجه و پیامد بی­توجهی به راهبردهای مورد نظر، زیردست بودن، نداشتن ابتکار، ننگِ شاگرد باقی­ماندن و در یک کلام «وابستگی طفیلی علمی»، از دیدگاه معظم­له خواهد بود.