طراحی الگوی چند سطحی عقلانیت در سازمان با رویکرد اسلامی

Abstract

عقلانیت، یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین مباحث معرفت‌شناسی است. در مورد عقلانیت و مفاهیم مرتبط با آن آثار و نوشته‌های زیادی وجود دارد. با این وجود عقلانیت و شاخص‌های تعقل صحیح همواره مورد بحث و مناقشه بوده و هست و احتمالا خواهد بود. بر این اساس و با توجه به بافت فرهنگی اجتماعی سازمانهای کشور این پژوهش با هدف طراحی الگوی چند سطحی عقلانیت در سازمان با رویکرد اسلامی انجام شده است. روش این پژوهش بر حسب داده، کیفی و برحسب نتیجه، بنیادی و برحسب هدف، اکتشافی است. منابع دینی مورد استفاده قرآن و احادیث معصومین(ع) است. با استفاده از راهبرد تحلیل محتوا، که یکی از راهبردهای پژوهش کیفی است، تمام آیات و احادیثی که به تعقل، تفکر، تدبر و موضوعات مرتبط با آنها مربوط می‌شود، مورد مطالعه قرار گرفت و با استفاده از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد شناسه‌گذاری شد. به‌منظور گردآوری داده‌ها از تفاسیر المیزان، نور و راهنما برای تحلیل محتوای آیات و برای تحلیل محتوای احادیث از کتابهای گرانبهای اصول کافی، میزان الحکمه و نرم‌افزار جامع الاحادیث استفاده شد. نتیجه این پژوهش نشان داد که الگوی عقلانیت در سازمان با رویکرد اسلامی از یازده بعد تشکیل می‌شود که در سه سطح نهادی، سازمانی و عملیاتی طبقه‌بندی شد.