نقش آموزه وساطت فیض در تبیین روایات جری و تطبیق از دیدگاه مفسران امامی

Abstract

<br /> روایات جری و تطبیق که به معنای اخصّ آن، گویای تطبیق شماری از آیات قرآن کریم بر اهل بیتb است، نشان از دانش ژرف ایشان در فهم بواطن قرآن دارد. اینکه چگونه می‌توان این روایات را فهم کرد و تبیین آنها بر کدام مبانی استوار است، پرسشی است که کمتر پاسخ درخور یافته است. نوشتار حاضر، برای پاسخ به این پرسش، به نقش «آموزه وساطت فیض» به عنوان مبنایی معرفتی برای روایات مزبور پرداخته است. در این روایات، از واژگانی همچون «اسماء»، «کلمات»، «ابواب»، «والدین» و «رحمت» استفاده شده که هر کدام به گونه‌ای بر آموزه وساطت دلالت دارند. بر اساس این آموزه، سلسله علل طولی در نظام هستی فیض خداوند را به تمامی موجودات می‌رسانند و در این میان، انسان کامل به عنوان خلیفه خدا و بالاترین مجرای فیض حق‌تعالی، در بالاترین رتبه نسبت به سایر مجاری فیض حق قرار دارد.