تأثیرات فرهنگ تشیّع امامیه در دوره صفویه بر کالبد شهری شیراز (با تأکید بر نظریه سرمایه‌ها در مکتب پی‌یر بوردیو)

Abstract

تشکیل دولت صفوی در ایران و رسمی‌شدن مذهب تشیع در این کشور تأثیرات مهمی در کالبد شهرها، از جمله شیراز، داشت. پژوهش پیش‌ رو با توجه به همین مسئله و با تکیه بر نظریه سرمایه‌ها (فرهنگی، اقتصادی، نمادین و اجتماعی) در مکتب بوردیو در صدد پاسخ به این پرسش است که رسمی‌شدن مذهب تشیع در شیراز چه تأثیری بر کالبد شهری آن گذاشت. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی، و شیوه گردآوری اطلاعات کتاب‌خانه‌ای است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد شیراز در این دوره با توجه به شاخص‌های نظریه بوردیو در ابعاد هویت شهری، نمادها، مؤلفه‌های فرهنگی مانند وقف، بناهای فرهنگی، مدارس، تقویت مبانی علمی، هنر و سایر شاخص‌های تشیّع با توجه به تعریف کالبد شهری، تغییر محسوسی یافت، به طوری که در فضای اجتماعی به‌تدریج سرمایه‌های غیرمرتبط با مذهب تشیع جای خود را به سرمایه‌های جدیدی داد که در راستای مذهب تشیع بود.