چیستی کلام سیاسی

Abstract

کلام سیاسی به­مثابه گرایشی بینارشته­ای، رویکردی تخصّصی در علم کلام است که مباحثی مرتبط با عقائد عرصه سیاست را مورد عنایت قرار می­دهد. درحالی­که موضوع کلام سیاسی، قدرت یا امر سیاسی، تلقّی شده است، در این گرایش، مجموعه­ای از روش­ها، متناسب با موضوعات، مخاطبان و غایات، بکار گرفته می­شوند. گرچه آغازین نحله­های کلامی، در گرو اختلافات سیاسی در عرصه کلام بوده است، لکن گستره­ حدّاقلی مباحث کلام سیاسی، متناسب با تحوّل موضوعات، شبهات و مسائل جدید هر عصر، توسعه یافته و به وسعت نیازها و پرسش­های فکری سیاسی نظام سیاسی تکامل یافته است. با وجود این­که علم کلام در سالیان دور، به­مثابه پشتیبان علم فقه تلقّی شده و بر ضرورت پاسخ­گویی فقه نسبت به نیازهای مکلفان تأکید کرده است، لکن تحقّق نظام اسلامی در عصر حاضر به راهبری فقیهان، حکم به ضرورت اداره نظام اسلامی بر اساس فقه شیعه داده است که طبیعتاً کلام سیاسی می­بایست مبانی کلامی تحقّق فقه حکومتی در راستای روزآمدی، پاسخ­گویی به نیازهای کلان جامعه و اداره مطلوب و کارآمدی آن بر اساس آموزه­های اصیل شیعه را تأمین کند.