تحلیل جنبش جهانی محیط زیست در راستای تاثیرگذاری ایران در تدبیر جهانی

Abstract

با توجه به اهمیت روز افزون نقشِ جهانی جنبش‌های نوین اجتماعی همچون جنبش‌های محیط زیستی، این مقاله به دنبال تحلیل نسبت مولفه‌های جنبش‌های محیط زیستی در راستای تاثیرگذاری ایران در عرصه تدبیر جهانی است. باتوجه به تأثیر اساسی رویکردهای ناشی از انقلاب اسلامی در تنظیم سیاست‌های جهانی ایران، سوال این مقاله بدین صورت طرح شد که مولفه‌های جنبش‌های جهانی زیست محیطی چه نسبتی با مولفه‌های جنبش‌ساز انقلاب اسلامی ایران در عرصه جهانی دارند؟ این مقاله با روش کیفی و با استفاده از تکنیک مقوله‌بندی و قیاس، مولفه‌های جنبش‎ساز انقلاب اسلامی در عرصه جهانی و مولفه‌های ‌جنبش جهانی محیط زیست را استخراج و میان آنها نسبت‌سنجی کرده است. بدین‌منظور بر اساس نظرات «آلن تورن» به مطالعه تطبیقی سه مولفه: هویت، هدف و رقیب پرداخته شد. یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که «انقلاب اسلامی» هویت، هدف و رقیبی فراتر از «جنبش‌ محیط زیست» دارد، اما با این وجود نه تنها تضادی میان مولفه‌های آنها وجود ندارد بلکه زمینه‌هایی برای همسویی و هم‌افزایی میان انقلاب اسلامی و جنبش‌های محیط زیستی برقرار است. بنابراین امکان بهره‌گیری از جنبش-های محیط زیستی برای حضور ایران در عرصه تدبیر جهانی وجود دارد. لذا مناسب است سیاستگذاران در تنظیم سیاست‌های جهانی ایران، نقش و ظرفیت این جنبش را برای حضور ایران در عرصه تدبیر جهانی لحاظ نمایند.