واسازیِ نقش ایرانیت در تکوینِ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(1368-1376)‏

Abstract

در دوره زمانی مورد بررسی، سازوکار حکومت، قدرت و محیط داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران با دگرگونی های عمیقی متقارن شد که به صورت تدریجی خط­مشی سیاست خارجی را دچار تغییر و تحول نمود. دولتِ پسا-جنگ که به واسطۀ بحران­های منبعثِ از جنگ ایران و عراق با شرایط نوینی مواجه شده بود اولویت­ها و سلسله­مراتب اهداف سیاست خارجی خویش را تغییر داد. در نوشتارِ پیش­رو در پی آن هستیم تا نقش «ایرانیت» به عنوان یکی از مولفه­های سه­گانه هویت­ ملی در تکوین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دورۀ سازندگی را مورد واکاوی و واسازی قرار دهیم. از این رو در این مقاله تلاش گردیده تا با استفاده از روش تبیینی و با اتکاء به اطلاعات مبتنی بر روش کتابخانه ای، ضمن تبیین «ایرانیت» به عنوان یکی از سه مولفۀ هویت ملی و نحوۀ شکل گیری آن و معرفت نسبت به سیاست خارجی زمانۀ دولت هاشمی رفسنجانی، در نهایت به این پرسش پاسخ داده شود که «ایرانیت» به عنوان یکی از مشخصه­های هویت ملی ایران چه تاثیری در ایجاد و تکوین سیاست خارجی دورۀ مورد بررسی داشته است؟ از این رو، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این دورۀ زمانی به واسطۀ الزام «سازندگی» در دوران پسا-جنگ شرایطی را می­طلبید که در این مقاله به تحلیل آن پرداخته می­شود.