حملات سایبری و چالش‌های جدید اصل منع استفاده از زور در روابط بین الملل

Abstract

میدان نبرد جدیدی در روابط بین‌الملل گشوده شده است که منازعه میان کشورها را به فضای سایبری منتقل کرده است. در این فضا، تنها فشردن دگمه‌ای برای ایجاد تخریب گسترده در زیرساخت‌های هر کشوری کافی است و هیچ کشوری به رغم قدرت اقتصادی، نظامی یا سیاسی آن در امان نیست. ویژگی‌های این حملات با آنچه که در نظام بین‌الملل، استفاده از زور مسلحانه یا تجاوز نامیده می‌شود و به موجب بند 4 ماده 2 منشور ملل متحد، منع شده است، در انطباق کامل قرار ندارد و برخی مفروضات آن را به چالش کشیده است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال است که چگونه می‌توان حمله سایبری را در چارچوب استفاده ممنوع شده از زور وفق بند 4 ماده 2 منشور بررسی کرد؟ در پاسخ به این سوال، به نظر می‌رسد این مهم از طریق تمرکز بر تبعات حملات سایبری در چارچوب اصل منع توسل به زور و گذار از ویژگی‌های سنتی شکل و نحوه استفاده از زور و تجاوز در منشور ملل متحد میسر می‌گردد. در پژوهش، پس از توضیح حملات سایبری، به منع توسل به زور در نظام بین‌الملل، حدود و ثغور و تفاسیر آن، دفاع مشروع، نیز روندها و رویه‌های دولت‌ها برای مواجهه با حملات سایبری و چالش‌هایی که در روابط بین‌الملل ایجاد کرده است، پرداخته شده است.