سامانه های دفاع ضد موشکی ایالات متحده: از میراث جنگ سرد تا راهبرد نوین اوباما

Abstract

طرح استقرار سامانه‌های دفاع ضد موشکی به سالهای آغاز جنگ سرد بر می گردد، اما طی یک دهه اخیر و به ویژه از دوره ریاست ‌جمهوری جورج بوش و تحت تاثیر غلبه نومحافظه کاران، پیگیری طرح استقرار سیستم‌های دفاع ضد موشکی شدت یافت و در عمل نیز واشنگتن در طراحی و استقرار این سامانه‌ها در داخل و خارج از مرزهای سرزمینی به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته است. حادثه یازده سپتامبر و فضای روانی مساعد آن این ادعای ایالات متحده را که واشنگتن با وجوهی از تهدیدات روبرو است که در پیوند افراط گرایی و فناوری نهفته است، سیاست آمریکا را برای دفاع از خود با توسل به شیوه ها و ابزارهای موجود تا حدودی توجیه نمود. بنابراین، بوش در 13 دسامبر 2001 طی یک یادداشت دیپلماتیک برای روسیه، قزاقستان، اوکراین و بلاروس خروج آمریکا از پیمان ضد موشک‌های بالستیک را اعلان و متعاقب آن طرحهایی جهت استقرار سیستم‌ها در خارج از کشور مطرح ساخت. با وجود روی کار آمدن دموکراتها و وعده‌های انتخاباتی باراک اوباما و نیز مخالفت‌های خارجی به ویژه از جانب چین و روسیه، استقرار سامانه‌های ضد موشکی و ارائه برنامه‌های نوین با تغییر و تحولاتی همچنان تداوم یافته است. برغم پایان جنگ سرد و برغم جابجایی نخبگان سیاسی، ایالات متحده در صدد پیشبرد طرح های سامانه دفاع ضد موشکی است. در این پژوهش از چشم انداز رئالیسم تهاجمی و با روش تبیینی به بررسی این فرضیه پرداخته شده که، ایالات متحده راهبرد کلان هژمونی بر نظام بین الملل را جستجو نموده است و سامانه‌های دفاع ضد موشکی به عنوان بخشی از قابلیت‌های نظامی آمریکا در راستای دست یابی به هژمونی جهانی‌ و امنیت مطلق در دستور کار قرار گرفته‌اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که در مقایسه با عصر جنگ سرد، ایالات متحده در دوره پس از جنگ سرد فرصت هایی بیشتر برای پیشبرد طرح های سامانه های دفاع ضد موشکی داشته است