منافع ملی و شاخص های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

Abstract

استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن ابزارهای فرهنگی در دیپلماسی در مقایسه با ابزارها و اهرم­های رایج دیگر در روابط بین­الملل دارای مزایایی است که مهم­ترین آنها عبارت­اند از مواجه شدن با مقاومت کمتر در جوامع وکشورهای مقصد، عاری بودن دیپلماسی فرهنگی از لحنی خصمانه در کنار جذابیت، حضور جدی تر بازیگران غیررسمی، نهادهای مدنی و اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی. دیپلماسی فرهنگی بیشتر به دنبال کشف، تعریف و ترویج ارزش­ها و منافع مشترک و جهانشمول و سپس، تأمین منافع ملی در چارچوب این ارزش­ها و منافع مشترک است. دیپلماسی فرهنگی می­تواند خلاقانه­تر، انعطاف­پذیرتر و حتی فرصت­طلبانه تر از دیپلماسی کلاسیک و سنتی در بسیاری از حوزه­ها طراحی و اجرا شود. دیپلماسی فرهنگی با سهولت بیشتری در همه لایه­های جامعه رسوخ می­کند و بر نگرش جامعه هدف نسبت به کشوری که دیپلماسی فرهنگی را به کار می­گیرد تاثیر سازنده داشته باشد. بنابراین در این صورت قدرت­آفرین نیز خواهد بود. مقاله حاضر ضمن معناسازی دیپلماسی فرهنگی، در صدد است تا به شاخصه­های دیپلماسی فرهنگی ایران بپردازد. جمهوری اسلامی ایران قابلیت­های چشمگیری در این خصوص دارد که به شرط استفاده بهینه از آنها می­تواند به ارتقای پارامترهای قدرت نرم در سیاست خارجی ایران کمک کند.