مطالعه و مقایسة رویکرد اجتماع‌محور مدیریت بحران در کشورهای منتخب

Abstract

از جمله تهدیدهای بالقوّه‌ای که همواره سلامتی و دارایی افراد جامعه را مورد هدف قرار داده، وقوع حوادث و بلایای طبیعی است. این امر، لزوم توجه ویژة انواع ساختارهای دولتی و حکومتی را به نحوة طراحی و پیاده‌سازی نظامهای مدیریت بحران نمایان می‌کند. فراگرد مدیریت بحران در ایران دارای نوسانات فراوانی بوده است و دستیابی به یک نظام مدیریت بحران اثربخش و اجرای موفق آن، همواره یکی از چالشهای موجود در این زمینه بوده است. از سوی دیگر، بررسی نحوة مواجهه با بلایای طبیعی در ایران، حاکی از آن است که دولتهای متفاوت، بیشتر به التیام‌بخشی پیامدهای ناشی از وقوع بلایا اکتفا و همت خود را بر مراحل مقابله و بازسازی در چرخة مدیریت بحران متمرکز کرده‌اند. رویکرد اجتماع‌محور مدیریت بلایا از جمله رویکردهایی است که می‌تواند با تمرکز بر ریشه‌‌یابی علل آسیب‌پذیری، در مقایسه با توجه صرف به وقوع بلایا، نقاط ضعف پیش‌گفته را تعدیل کند. از این رو، در این پژوهش تجارب پیاده‌سازی رویکرد اجتماع‌محور در کشورهای ترکیه، فیلیپین و ژاپن که از نظر گستردگی و نوع بلایای طبیعی، مشابه کشورمان هستند، به روش تحلیل محتوای کلان، بررسی شده و در پایان، با جمع‌بندی پیشنهادهای حاصل از مصاحبه با خبرگان به منظور تطبیق و به‌گزینی اقدامات صورت گرفته در این کشورها، راهکارهایی با هدف بهبود اجرای این طرح در شهر تهران و تبدیل شدن به الگویی برای پیاده‌سازی در سایر شهرهای کشور ارائه شده است.