شناسایی وتحلیل پیشران‌های توسعه سیاسی در ایران بعد از انقلاب اسلامی؛ سناریویی مطللوب برای آینده

Abstract

روندپژوهی توسعۀ سیاسی در تاریخ معاصر ایران نشان می‌دهد که به‌رغم همۀ تلاش‌ها و فرازونشیب‌ها درجهت دستیابی به توسعۀ سیاسی در ادوار مختلف، تا قبل از انقلاب اسلامی شاخصه‌های توسعه سیاسی در ایران چندان رشد نکرده و گسترش نیافته است. درعوض، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شاخصه‌های کمّی و کیفی توسعۀ سیاسی از رشد چشمگیری برخوردار شده‌اند؛ اما چگونه؟ بنابراین، پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که عمده‌ترین پیش‌ران‌هایی که سبب‌ساز تغییر درجهت رشد شاخص‌های توسعۀ سیاسی در ایران بعد از انقلاب اسلامی شده و زمینه را برای دستیابی به توسعۀ سیاسی فراهم کرده‌اند، کدام‌اند؟ هدف پژوهش، شناسایی و تبیین پیش‌ران‌های اثرگذار بر توسعه سیاسی در ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی براساس پنل خبرگانی است. روش پژوهش بدین‌گونه است که تعدادی از استادان و برجستگان دانشگاهی‌ به‌عنوان جامعۀ آماری پژوهش انتخاب شده و به پرسش‌نامه خبرگانی تنظیم‌شده پاسخ داده و با استفاده از نرم‌افزار میک‌مک، یافته‌ها تحلیل و پیش‌ران‌ها اولویت‌گذاری شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که تقویت پیش‌ران‌هایی که موجب ارتقای توسعۀ سیاسی در مقطع مدنظر شده‌اند، می‌توانند به روند دستیابی به توسعۀ سیاسی در آینده سرعت دهند و زمینۀ تحقق آرمان‌های مهم انقلاب اسلامی (آزادی، عدالت و استقلال) را نیز فراهم سازند.