تولید علوم سیاسی بومی ازمنظر جامعه‌شناسی معرفت؛ با تأکید بر عامل مذهب

Abstract

گذار از دورۀ بی‌ثباتی به زمانۀ تثبیت نظام جمهوری اسلامی و داعیۀ تمدن‌سازی آن و همچنین ناکارآمدی علوم سیاسی موجود در تبیین و تحلیل پدیده‌های بومی، لزوم تجدیدنظر در علوم سیاسی را به‌اتفاق دانشمندان این حوزه تبدیل کرده است (تاریخچه)؛ موضوعی که ضرورت‌های مطالعات نظری آن را بیش‌ازپیش گوشزد می‌کند (پیشینه). مذهب به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های جامعۀ ایرانی، تأثیر بسزایی در تولید و توسعۀ علوم سیاسی بومی دارد که نیازمند بررسی و واکاوی است (مسئله). ازاین‌رو، مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که تأثیر مذهب به‌عنوان مؤلفه‌ای اجتماعی بر تولید و توسعۀ علوم سیاسی بومی در جمهوری اسلامی ایران چیست (سؤال)؟ مذهب به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های جامعۀ ایرانی، بیشترین تأثیر همسو را بر تولید و گسترش علوم سیاسی بومی و تعین اجتماعی آن به‌مثابه معرفت دارد (فرضیه). مقاله درصدد بررسی مقتضیات همسوی مذهب بر تولید این علم (هدف) براساس چهارچوب نظری جامعه‌شناسی معرفت با رویکرد تفسیری است (روش). مقاله ضمن اشاره به تأثیر عمیق عامل مذهب (به‌عنوان یک مؤلفه اجتماعی) بر تولید علوم سیاسی بومی (به‌عنوان معرفت)، پیشنهادهایی برای بیشینه کردن تأثیر مؤلفه‌های همسو ارائه می‌دهد که اغلب متمرکز بر دو نهاد حوزه و دانشگاه و هم‌گرایی و هم‌افزایی آن دو است (یافته)