تحلیل متاتئوریک ریشه‌های نظریه مشروعیت حکومت اسلامی در اندیشه سیاسی آیت‌الله مصباح یزدی

Abstract

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و افزوده‌شدن نظامی جدید در عرصة جهانی، نظریه‎پردازی دربارة حکومت اسلامی در اندیشه‎‎های فقهی- سیاسی شیعه به موضوعی مهم تبدیل شد <strong>(</strong>تاریخچه<strong>)</strong> البته گروه‌های گوناگون درون‌دینی و برون‌دینی با چالش‌های فراوانی روبه‌اند که منشأ مشروعیت حکومت اسلامی از این چالش‌های مهم است. (مسئله) آیت‌الله مصباح یزدی از اندک کسانی است که موضوع منشأ مشروعیت حکومت دینی را بررسی کرده است. اما تا کنون ریشه‌های شکل‌گیری دیدگاه وی دربارة مشروعیت حکومت در زمان غیبت امام معصوم به روش متاتئوریک بررسی نشده است؛ (پیشینه) ازاین‌رو، پرسش اصلی این نوشتار آن است که ریشه‌های شکل‌گیری نظریة مشروعیت حکومت اسلامی در اندیشة سیاسی آیت‌الله مصباح یزدی چیست؟ (سؤال) فرض بر این است که ریشه‌های نظریه مشروعیت حکومت در اندیشة آیت‌الله مصباح یزدی، از عوامل چهارگانه اجتماعی- درونی، اجتماعی- بیرونی، فکری- درونی و فکری- بیرونی متأثر می‌باشد. (فرضیه) این مقاله می‌کوشد نقش این عوامل مذکور را در دیدگاه وی نشان دهد؛ (هدف) برای نیل به این هدف، از تئوری فرانظریه‌سازی ریتزر (نوع MU) بهره می‌گیرد. (روش) اثبات این نکته که نظریة آیت‌الله مصباح یزدی تابع جناح‌های سیاسی نیست، مهم‌ترین دستاورد این مقاله است. (یافته)