راهبرد تطبیقی پیشگیری در امنیت بین الملل؛ رهیافت‌های عرفی‌گرا و شریعت‌مدار

Abstract

پیشگیری پیشینه‌ای دراز دارد و، ازاین‌رو، همچنان از راهبردهایی است که به دلیل هزینة اندک و تأثیرِ بسیار، مورد توجه تحلیل‌گران استراتژیک قرار دارد. با این حال، بداهت موضوعی و کثرت منابع مانع از آن شده که مطالعات بومی در خصوص آن شکل گیرد. مقالة حاضر، در نخستین گام، برای تولید ادبیات غنی علمی در عرصة پیشگیری، با پرسش چیستی و ارکان راهبرد پیشگیری در مقایسة تطبیقی اسلام و غرب روبرو است. (سئوال)برای پاسخ‌گویی به این سؤال، ضمن نقد نظریه‌های موجود و تقسیم آنها به دو دسته عرفی­گرا و شریعت‌مدار (اسلامی)، این گمانه ارائه‌ شده است که راهبرد پیشگیری در اسلام - به دلیل توجه به بنیان‌های معرفتی تهدید - الگویی سه‌وجهی از پیشگیری را مدنظر دارد که بر سه رکن اصلی زیر استوار است: مقاومت، دعوت و عبودیت. (فرضیه)نگارنده درصدد عرضة ارکان راهبرد پیشگیری در اسلام و تمایزبخشی به آن با نمونه‌های غربی و انتقال این تجربة نظری به جامعة جهانی است. (هدف) شیوة مطالعة این مقاله تفسیری است. (روش) ناکافی بودن راهبردهای موجودِ پیشگیری، از سویی، و توانایی الگوی اسلامی به دلیل ابتنای آن بر عبودیت و تأییدات آسمانی، از سوی دیگر، دکترین الهی را در مقولة پیشگیری پیشِ رو می‌گذارد. (یافته)