جدول زندگی دوجنسی سن (Nysius cymoides (Spinola)(Hem.: Lygaeidae در دوره های مختلف نوری در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

شاخص­ های جدول زندگی برای مقایسة سازگاری یک جمعیت نسبت به شرایط محیطی و تغذیه ­ای مناسب­ترین معیار هستند. در این پژوهش اثرات سه دوره نوری مختلف 8:16، 12: 12 و 8: 16 ساعت (تاریکی: روشنایی) در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1±24 درجة سلسیوس و رطوبت نسبی 5±65 درصد) بر پارامترهای جدول زندگی سن Nysius cymoides مطالعه شد. نتایج به دست آمده بر اساس نظریه جدول زندگی دوجنسی ارزیابی شد. طول دوره نابالغ در تیمارهای نوری 12 و 8 ساعت روشنایی نسبت به تیمار 16 ساعت روشنایی کوتاه ­تر بود. دوره­ های قبل از تخمگذاری حشرات کامل (APOP)، مجموع طول دوره قبل از تخمگذاری (TPOP)، میانگین باروری و طول عمر حشرات کامل در سه تیمار نوری اختلاف معنی­ داری نشان دادند. بیشترین (7/56 تخم) و کمترین (1/10 تخم) زادآوری به ­ترتیب در تیمارهای 12 و 8 ساعت روشنایی بود. در تیمارهای 8، 12 و 16 ساعت روشنایی نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) به ­ترتیب 004/0±011/0، 003/0±044/0 و 003/0±039/0 (بر روز) و نرخ خالص تولید مثل(R0) به­ ترتیب 52/0±02/2، 65/2±02/13 و 12/2±41/11 (نتاج ماده برفرد) به­ دست آمد. میانگین طول یک نسل (T)، 26/1±11/56، 53/1±16/57 و 41/1±32/62 روز به ترتیب در 8، 12 و 16 ساعت روشنایی بود. امید زندگی (exj)، نرخ بقا (sxj) و نرخ تولیدمثل تجمعی (Rx) در 12 و 16 ساعت روشنایی نسبت به 8 ساعت روشنایی بیشتر بود. به­ طور کلی دوره­های نوری 12 و 16 ساعت روشنایی شرایط مناسب­ تری را برای پرورش سن N. Cymoides در مقایسه با دورة نوری 8 ساعت روشنایی فراهم کردند.