معرفی چند گونه نماتود از فوق‏بالاخانواده Tylenchomorpha از استان قم

Abstract

به منظور شناسایی نماتودهای باغ‌ها و مزارع مناطق کهک و مرکزی استان قم، طی بهار و پاییز سال 1389 تعداد 50 نمونه خاک و ریشه از مزارع و باغات استان جمع‌آوری و نماتودها با استفاده از الک‌های خاک‌شویی و روش سانتریفوژ استخراج و پس از کشتن و تثبیت، اسلایدهای میکروسکوپی دائمی تهیه گردید. خصوصیات مرفولوژیک و مرفومتریک مهم نماتودها با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به لوله ترسیم مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی تعداد 16 گونه از 12 جنس در فوق بالاخانواده Tylenchomorpha و زیرراسته Tylenchina شناسایی شد، که از بین آنها گونه‌های <em>Aphelenchoides singhi </em>، <em>Prothallonema macrocellum</em>برای اولین بار از ایران از خاک اطراف ریشه گیلاس و جو شرح داده می‌شود، هم‌چنین گونه<em>Boleodorus voloutus </em>Lim & Siddiqi, 1963<em> </em>نیز از خاک اطراف ریشه آلوچه مجدداً از ایران شرح داده می شود. گونه <em>A. singhi</em>با توجه به وجود چهار شیار در سطوح جانبی، فرورفتگی محل تماس سر با بدن، طول استایلت و وجود گره انتهایی و گونه <em> P. macrocellum</em> براساس شش شیار بودن باند جانبی، عدم وجود ماکرون در انتهای دم و هم‌چنین نسبت طول دم به فاصله فرج- مخرج تشخیص داده شد. هم‌چنین گونه <em>B. voloutus </em><em> </em>با داشتن بدن مارپیچی بعد از تثبیت، سر گرد و متمایز از بدن، شکاف آمفیدی اریب و بزرگ، موقعیت عقبی فرج، استایلت کوتاه و دم عصایی شکل با انتهای گرد و بدون شیار تشخیص داده شدند.