گزارش تولید فرم جنسی Pyrenophora tritici-repentis در ایران

Abstract

<strong>بیماری لکه خرمایی گندم با عامل قارچی </strong><strong><em>Pyrenophora tritici-repentis</em></strong><strong>(Died.) Drechsler</strong><strong> در حال حاضر در مناطق شمالی کشور گسترش زیادی پیدا کرده است. هر چند گزارشی از جداسازی فرم غیرجنسی قارچ با نام </strong><strong> </strong><strong><em>Drechslera tritici-repentis</em></strong><strong>(Died.) Shoemaker</strong><strong> از مازندران قبلاً ارائه شده (<em>فروتن و همکاران</em> 1995 ) ولی تولید فراوان کنیدیوم در محیط کشت و نیز فرم جنسی قارچ تاکنون از کشور گزارش نشده است. در این تحقیق برگ‌های آلوده گندم از مزارع استان‌های گلستان و مازندران جمع‌آوری و در آزمایشگاه و شرایط گلخانه‌ای بررسی شدند. نتایج نشان داد که پرگنه‌های هفت روزه قارچ در محیط </strong><strong>V8-Caco3</strong><strong> به رنگ خاکستری تیره ، کنیدیوفورها در پایه متورم به رنگ زرد تا قهوه‌ای با ابعاد 300-100 × 8-7 میکرومتر،کنیدیوم‌ها زرد و دارای 7-5 بند و به ابعاد200-100 × 18-14 میکرومتر با یاخته پایه مخروطی می‌باشند( شکل 1 </strong><strong>a</strong><strong> )</strong><strong>.</strong> <strong> با کشت پلاگ‌هایی از محیط کشت فعال </strong><strong>V8-Caco3</strong><strong> روی محیط کشت آب آگار( </strong><strong>WA</strong><strong> ) 2% حاوی قطعات برگ گندم سترون شده و نگهداری آنها در شرایط نوری و دمایی خاص شامل 12 ساعت نور فلئورسنت و 12 ساعت نور </strong><strong>near UV</strong><strong> در دمای 22 درجه سلسیوس، پس از دو هفته پسودوتسیوم‌های تیره با ابعاد 250-200 میکرومتر روی بافت برگ تشکیل شوند (شکل 1 </strong><strong>b</strong><strong> و </strong><strong>c</strong><strong> )</strong><strong>. برای بلوغ بیشتر اندام‌های جنسی پتری‌های محتوی پسودوتسیوم‌های قارچ به مدت دو هفته دیگر در یخچال نگهداری شدند. آسکوسپورها تخم‌مرغی شکل و دارای سه بند عرضی مشخص و یک بند طولی و با ابعاد50-40 × 20-16 میکرومتر بودند (شکل1</strong><strong>d</strong><strong>)</strong><strong>. این مشخصات با مشخصات ارائه شده برای قارچ </strong><strong> </strong><strong><em>Pyrenophora tritici-repentis</em></strong><strong> در (</strong><strong>1987</strong><strong>)</strong><strong>Sivanesan</strong><strong> کاملاً مطابقت داشت.</strong>