ریخت‌شناسی، بیماری‌زایی و تعیین توالی بخشی از دی اِن اِی ریبوزومی Ceratorhiza hydrophila از روی برنج در ایران

Abstract

قارچ<em>Ceratorhiza</em> <em>hydrophila </em><em> </em>از غلاف‌های برگ برنج دارای علایم لکه‌های آبسوخته در شالیزارهای استان گیلان به دفعات جدا شده است. این پژوهش به منظور شناخت خصوصیات ریخت‌شناسی، اثبات بیماری‌زایی و بررسی جایگاه فیلوژنتیکی و ارتباط آن با سایر قارچ‌های نزدیک به آن انجام شد. نتایج نشان داد که این قارچ قادر به آلوده کردن بوته‌ها و ایجاد لکه‌های آبسوخته تا قهوه‌ای کم‌رنگ کوچک روی غلاف برگ بعد از یک هفته پس از مایه‌زنی بود. بررسی ریخت‌شناسی جدایه‌ها نشان داد پرگنه در سطح محیط کشت PDA در ابتدا سفید بوده و در نهایت به رنگ خرمایی تغییر یافت. در سطح تشتک حلقه‌بندی‌ها و سختینه‌های تقریباً گرد، منظم و بسیار کوچک ظرف چهار روز پس از کشت به تعداد فراوان تشکیل شدند. رنگ سختینه‌ها در ابتدا سفید بود که با گذشت زمان به رنگ نخودی تا قهوه‌ای تیره تغییر یافت. تجزیه و تجلیل فیلوژنتیک 530 جفت باز از ناحیه ITS (شامل5.8S) نشان داد این قارچ دارای قرابت ژنتیکی بسیار زیادی با گروه ریزوکتونیاها بوده و از گروه <em>Sclerotium</em> جدا می‌شود که این نتایج با ریخت‌شناسی پرگنه و سختینه قارچ مطابقت دارد. این اولین گزارش از بیماری‌زایی این قارچ روی برنج از ایران است.